Մխիթար ՍԵբաստացին՝ ծնվել է 1749 թվականի , փետրվարի 7-ին: Նա մեծ հայագետ էր, ով հիմնադրել էր՝ Մխիթարյան միաբանությունը: Նա նպատակադրվել էր կրթել, լուսավորություն տարածել հայ ժողավրդի լայն խավերի մեջ : Նրա հետևորդներից էին՝ Գ. Ավետիքյանը, Մ. Ավգերյանը, Մ. Ջախջախյանը, Ղ. Ալիշանը, Մ. Չամչյանը և ուրիշներ:
Երբ բոլոր կրոնական միաբանությունները փակվում էին, Նապոլեոն առաջինը հրամայել էր , որ Մխիթարյան միաբանությունը չփակվեր: Ապա կայսեր հրամանով այն ճանաչվեց գիտական հաստատություն` «Հայկական ճեմարան» անվանումով։
Որպես ուսուցիչ ՝ խորհրդանշական էր այն , որ նա դասասենյակ էր մտնում Աստվածաշնչով և Հայկազյան բառարանով, աշակերտներին ասելով՝ «դուք այս երկու թևերով պիտի թևածեք»: Նա , որպես անհատ ներողամիտ էր սեփական անձի հանդեպ արվաած չար գործերի հանդեպ, սակայն ոչ մի կերպ չէր հանդուրժում Աստծո հանդեպ անարգանքը:
Հայկազյան բառարանի մասին
Այն հարցին թե ինչու բառարան կազմեց , Մխիթարը պատասխանել է ՝ «Բառարան կազմեցի, որովհետև առաջին հերթին խոստացել էի ժողովրդիս , երկրորդը՝ միաբանությանը շատ էր անհրաժեշտ այդ բառարանը, իսկ երրորդ պատճառը իմ ազգասիրությունն էր, քանզի հայ ժողովուրդը ցրված էր աշխարհով մեկ և նրանց շատ բառեր անհասկանալի էին » :
Նա ասում էր, որ բառարանի կազմելը նրա համար որոշ չափով բարդ էր՝ քանզի ձեռքի տակ չուներ այլ բառարաններ, փոխարենը՝ նա ուներ թղթերի մի կույտ որոնց վրա դեռ պատանի տարիքից գրում էր իրեն բոլոր անծանոթ բառերը իրենց բացատրությամբ: Նա բառարանում փորձել է տեղավորել բոլոր շատ օգտագործվող բառերը, նաև շատ էին տերմինները վերձված ՝ Աստվածաշնչից: 1744 թվականի նոյեմբեր ամսին տպագրվում է բառարանի առաջին հատորը: 1769 թվականին տպագրվում է երկրորդ հատորը, որի մեջ մեծամասամբ Աստվածաշնչյան տերմիններ և հատուկ անուններ էին: Մխիթարը ասում էր, որ երկրորդ բառարանը ստեղծել է այն նպատակով, որ ժողովուրդը Սուրբ գիրք կարդալուց չդժվարանա:
Նրա գործը անգնահատելի էր:
Լիլիթ Սարիբեկյան 