Կրոն , հասարակական գիտակցության ձև, աշխարհայացք է, որը հիմնված է գերբնական ուժերի, աստվածությունների նկատմամբ ունեցած հավատի վրա :

Կրոնը կարելի է սահմանել նաև որպես

• Մարդու և Աստծո միավորման մասին գիտություն
• Կազմակերպված երկրպագում վերին կամ գերբնական ուժերին

Հա­մաշ­խար­հա­յին մեծ կրոն­նե­րի գա­ղա­փա­րա­խո­սու­թյան հիմ­քում մար­դու փրկու­թյան գա­ղա­փարն է, պարզապես ներկայացվում է տարբեր կերպ:

Վարժություն 289

-Ներեցե՛ք, դուք գիտե՞ք թե ելույթն ինչու է հետաձգվում:

-Ոչ չգիտեմ, հավանաբար ինչ որ խնդիր է առաջացել:

-Միայն ոչ դա, այս համերգը ինձ համար մեծ նշանակություն ունի:

-Կարծում եմ անհանգստանալու կարիք չկա, ելույթը շուտով կսկսվի:

Վարժություն 288

• Մանեն կարդում էր, բոլորովին հանգիստ նրա ձայնը՝ հնչում էր հարթ ու հավասար:

Մանեն կարդում էր բոլորովին հանգիստ, նրա ձայնը հնչում էր հարթ ու հավասար:

• Այգուց դուրս եկած միջահասակ մարդուն , Վարդանին նորից հանդիպեցինք ձորում:

Այգուց դուրս եկած միջահասակ մարդուն՝ Վարդանին նորից հանդիպեցինք ձորում:

• Աճում էին Հակոբի խնձորենիները, որդիները, Արամն ու Արեգը:

Աճում էին Հակոբի խնձորենիները, որդիները՝ Արամն ու Արեգը:

• Երկաթուղու վարչության կառավարիչը, ճաղատ գլխով ու շատ երկար բեղերով մի մարդ և մյուս հյուրերը երգում էին:

Երկաթուղու վարչության կառավարիչը՝ ճաղատ գլխով ու շատ երկար բեղերով, մի մարդ և մյուս հյուրերը երգում էին:

Երկաթուղու վարչության կառավարիչը՝ ճաղատ գլխով ու շատ երկար բեղերով մի մարդ, և մյուս հյուրերը երգում էին:

• Այդ կնոջից՝ Սառայի մորից հետո, աներս նորից ամուսնացել է :

Այդ կնոջից, Սառայի մորից հետո՝ աներս նորից ամուսնացել է :

Վարժություն 287

-Պարզվում է Ճապոնիայի գյուղատնտեսության նախարարությունն ուտելի ծաղիկների մշակման հատուկ ծրագիր է մշակել:

-Ես այդ մասին գիտեսի, բանն այն է , որ Ճապոնիայում մոդայիկ է դարձել քրիզանթեմից, վարդի տերևներից, անգամ սրբազան սակուռայի ծաղիկներից ճաշեր պատրաստելը:

-Ես անգամ լսել եմ ,որ ռեստորաններում խոհարարները յուրաքանչյուր ճաշատեսակի մեջ մեխակի կամ նարդոսի եփուկ են ավելացնում:

-Դրա մասին կարելի էր ենթադրել, քանի որ ինչպես Ճապոնացիներին , այնպես էլ արտսահմանցի զբոսաշրջիկներին շատ են դուր գալիս ծաղիկների տերևներից պատրաստած աղցանները:

Վարժություն 286

1)Այնքան մնացինք անտառում, ինչքան որ պետք էր:

2)Այնպես նայեց, ինչպես վերջին անգամ հրաժեշտ տալուց առաջ:

3)Այնտեղ էր նրա հայրենիքը, որտեղ բարձր լեռներն են :

4)Երբ նայեցի նրան,հենց այդ ժամանկ փոխանցեց նամակը:

Վարժություն 285

Մինչ օրս ինձ զարմացնում է Անտարկտիդայի սառցածացկույթի տակից հայտնաբերված գտածոները: Միայն հիսուն տարում գիտնականները կարողացան ապացուցել իրենց ճշմարիտ լինելը:

Այս կյանքում ինձ ոչինչ այնպես չի զարմացրել , ինչպես Անտարկտիդայի վերջին գտածոն: Պատկերացնում ե՞ք դա երեք մետր վաթսուն սանտիմետր բարձրություն ունեցող , փետրավոր, գիշատիչ մողես էր, որը ջայլամ էր հիշեցնում: Ամենազարմանալին այն էր , որ այդ կենդանին ձիուց մեծ գլուխ ուներ և արծվի հզոր կտուց: Գտածոն քառասունվեց միլիոն տարեկան է:

Վարժություն 283

Առասպելական մշակույթները

ա) Պեկինում՝ չինական ամենահին տաճարը շատ անսովոր շինություն է: Եթե կանգնենք հարթակի առաջին սալի վրա, ապա մեր ձայնը կարձագանքի մեկ անգամ, երկրորդի վրա՝ երկու, երրորդի ՝ երեք և այդպես շարունակ: Այդ սալերի կենտրոնում մի սկավառակ կա , որի վրա կանգնած, խոսելիս ձայնը շատ բարձր է լսվում:

բ) Իրաքի իշխանությունը պարգև է խոստացել նրան, ով կբացահայտի Շամիրամի կախովի այգիների գաղտնիքը: Պատճառն այն է ,որ նրանք ցանականում են վերակառուցել Բաբելոնը ճշտորեն: Սակայն ոչ ոք չի կարողանում ճշգրտորեն տալ այդ հարցի պատասխանը:

Վարժություն 282

Աշխարհի քաղաքական քարտեզը թերթելով շատ բան կարելի է նկատել: Իրադարձություններին ուշադիր չհետևելու դեպքում, մարդ հաճախ զարմանում է: Հնարավոր է լրիվ անհայտ երկրներ գտնել իրենց սահմաններով և քաղաքներով: Մարդկության պատմության ընթացում բազմիցս փոխվել է աշղարհի քարտեզը: Վարդագույն, կանաչ, մոխրակապտավուն, դեղին գծերը՝ մերթ լայնանում,մերթ բոլորովին անհետանում են: Գուցե դրանց պատճառն այն է , որ դրանք ցանկանում են առավել ուշ հանդես գալ:

Վարժություն 281

ա) Տեքստի ասելիքը կայանում էր նրանում , որ ասված խոսքը կարող է երկիմաստ լինել: Այդպիսով կարող ենք ընկնել ծուղակը:

բ) Գող- խորամանկ, հնարամիտ, քաջ

պահակ- միամիտ, հավատաարիմ

կինը-շահամոլ:

գ) Գործողությունները տեղի էին ունենում ՝ տան բակում: Այնտեղ մութ էր, կային շատ ծառեր և արձաններ: Դրսում ցուրտ էր և որոտ:

դ) գողը՝ առավոտյան կողբան իրենց աղքատության համար

պահակը՝ առավոտյան կիմանան մահվան լուրը և կողբան:

Վարժություն 280

Նա թագավորին նամակ էր գրել իր որդու՝ Եգորի մասին:

Նա թագավորին նամակ էր գրել իր որդու, Եգորի մասին:

Վաղուց չէր տեսել ընկերէջը՝ Վահագնին:

Վաղուց չէր տեսել ընկերոջը, Վահագնին:

Նուբարենց տունը համարյա ամեն օր լի էր հյուրերով՝ Զավենի ընկերներով:

Նուբարենց տունը համարյա ամեն օր լի էր հյուրերով, Զավենի ընկերներով:

Իշխանը կանչեց բերդապետին ՝ Վահրամին, մի անգամ ևս զգուշացնելու գիշերային արկած մասին:

Իշխանը կանչեց բերդապետին , Վահրամին, մի անգամ ևս զգուշացնելու գիշերային արկած մասին:

Վարժություն 279

Այս նկարը պատին ամրացվել է պապուս կողմից:

Այս գիրքը կարդացվել է ընկերոջս կողմից:

Առավոտյան ցողից , ոտքերը թրջվել էին:

Շունը կապվել էր ծառին տիրոջ կողմից:

Տարբեր մարդկանց կողմից դեպքը պատմվում էր տարբեր ձևերով:

Սարքերի կեղմից թեթև ցնցում գրանցվեց:

Ինստիտուտի աշխատակիցների կողմից մարդկանց զգուշացվեց վտանգի մասին:

Անտառում այդ երեխան գտնվել էր որսորդների շնորհիվ:

Տղան միշտ կախարդվում էր նույն երազից:

Քարերը տաշվում և կողքի էին դրվում վարպետի խնամկոտ ձեռքով:

Շինարարությունն ավարտին հասցվեց:

Հանդիպումը հետաձգվում է:

Վարժություն 278

1) Յուրաքանչուր մասնակից շահեց երկու մրցանակ:

Բոլորը երկու հաղթանակ շահեցին

2) Յուրաքանչյուր հաղթողի մի գիրք նվիրեցին:

Հաղթողներին մեկական գիրք տվեցին:

3)Ամեն ռոբոտ ենթարկվում է քսան հրահանգի:

Բոլոր ռոբոտները ենթարկվում են քանական հրահանգի:

4)Թզուկներից յուրաքանչյուրը հինգ խնդիր առաջարկեց:

Թզուկները հնգական խնդիր առաջարկեցին:

5)Պետք ամեն անկյունում յոթ քար դնել:

Անկյուններում տասնչորս քար պետք է շարել:

Վարժություն 277

<<Ճանաչե՛ք ինձ>>

Ես Լիլիթ Սարիբեկյանն եմ , ծնվել եմ 2004 թվականի փետրվարի 18-ին: Խառնվածքով ՝ աշխույժ եմ և հնարամիտ: Հաճախել եմ ՝ պարի, հոգեբանական դասընթացերի, նկարչության: Ներկա պահին հաճախում եմ ԹՈՒՄՈ կենտրոն, ոկալի և կիթառի դասընթացների, լողի:

Կատարում եմ կամավորական աշխատանքներ Երկրապահ կամավորականների խմբում և հանդիսանում եմ ՄԱԿ -ի երիտասարդական թևի ներկայացուցիչ Հայաստանում:

Ազատ ժամանակ սիրում եմ նվագել կիթառ, նկարել և ստեղծագործել գրական և երաժշտական ասպարեզում:

Իմ մասին դեռևս այսքանը կարող եմ ասել:

Վարժություն 276

Հարավային Աֆրիկայում կան բույսեր: Դրանցից մեկը սնվում է ՝ թիթեռներով:

Անգլիայում կա խոլորձ: Այն ունի չորս հազար տեսակ:

Կա մի տեսակ , որը շարունակ փոխում է հոտը: Այդ տեսակը առավել արժեքավոր է:

Մոնղոլիայում՝ միջին տարիքը գերազանցում է հարյուրը: Այդ ցանկում տղամարդ չկա:

Գիտնականները պարզել են երեղաների հեքիաթ սիրելու տարիքը:

Վարժություն 274

Մոտավորապես վաթսունհինգ միլիոն տարի առաջ մեր մոլորակի կենդանիները զանգվածաբար ոչնչացել են խոշոր Աստղակերպի բախման պատճառով: Գիտնականների մի խումբ կարծիք է հայտնել, որ Կենդանիները հարվածից կամ ցնցումից չեն ոչնչացել : Աղետից հետո փոշու այնքան խիտ շերտ է պատել երկիրը, որ արևի ճառագայթները չեն կարողացել հասնել նրանց: Դրանից և՛ ջերմությունն է նվազել , և՛ խավար է եղել : Այդ դարաշրջանի շատ կենդանիներ՝ դրանց թվում նաև դինոզավրերը չեն կարողացել հարմարվել պայմաններին և ոչնչացել են են:

Վարժություն 273

• Առաջին նախադասության մեջ ասվում է, որ ակումբի ղեկավարը Սուրենն է և պետք է նրան համոզել: Երկրորդ նախադասության մեջ ասվում է , որ պետք է համոզել Սուրենին և ակումբի ղեկավարին:
• Առաջին նախադասության մեջ նկարագրվում է իրանը, իսկ երկրորդում կինը:

Վարժություն 272

Ֆուձիյամա լեռան բարձրությունը ՝ 3776 մետր է: Լեռան մոտ կան բազմաթիվ հյուրանոցներ: Այդ հյուրանոցներից ամենահաջողակը ՝ <<Ֆուձի >> հյուրանոցն է : Հյուրանոցի հաջողության գաղտնիքը իր գովազդի մեջ է: Գովազդը կապված է լեռան հետ: Եթե լինում են օրեր , որ լեռը վատ է երևում, ապա հյուրանոցը վերադարձնում է վճարված վարձը: Այստեղ եղանակային պայմանները շատ բարենպաստ են : Ֆուձիյամայում մշտապես արևոտ եղանակ է : Այստեղ տասնյոթ տարվա մեջ ամպամած օրերի թիվը տասնհինգ է եղել: Հենց այսպիսի գովազի շնորհիվ էլ հյուրանոցը առաջին տեղում է իր ցուցանիշով:

Վարժություն 271

Մայրուղի, ուղղանկյուն, աղտոտ, ուղտագնաց, ուխտատեղի, հրթիռ, թրջված:

Վարժություն 270

Հազարավոր տարիներ առաջ աֆրիկական ցեղի պատկանող մի մարդու վտարում են մայրցամաքից թյուրիմացության պատճառով: Նա գնում է ապրելու Եվրոպայի երկրներից մեկում: Այնտեղ նրան վատ են վերաբերվում , ծաղրում են արտաքինի համար , իսկ որոշ ժամանակ անց ասում էին իբրև թե նա հրեշ է, ով եկել է իրենց երեխաներին վնասելու համար: Բնակչության դժգոհությունները վերացնելու համար նրան այս անգամ էլ վտարում : Նա հասատատվում է մեկ այլ երկրում , որտեղ իրեն լավ են ընդունում և պայմաններ են տրամադրում գոյատևելու համար : Հետագայում նա դառնում է այդ երկրի նախագահը:

Այս պատմությունը ցույց է տալիս , որ հարազատ միջավայրից դուրս հայտնված մարդուն պետք է օգնել և նեցուկ լինել, մինչև որ նոր տեղին հարմարվի:

Վարժություն 269

• Ներս մտնողը Նվարդն էր՝ բժշկի դուստրը: Ներս մտնողը բժշկի դուստրն էր ՝ Նվարդը:
• Ընկերոջը նվիրեց իր սիրելի գիրքը ՝ Գանձերի կղզին: Իր սիրելի գիրքը՝ Գանձերի կղզին նվիրեց ընկերոը:
• Ութսուննանց առույգ կինը՝ Նոյեմ տատիկը, մեր հարևանուհին է: Մեր հարևանուհին ՝ Նոյեմ տատիկը, ութսուննանց առույգ կին է:
• Երկար ժամանակ ձյունով ծածկված Խուստուփը, մեր դիմացի լեռն է: Մեր դիմացի լեռը՝ Խուստուփն է , երկար ժամանկ ձյունով ծացկված:
• Փառատենչ բռնակալին ՝Իշխանին ծերունին պատմեց հուշարձանների մակագրությունների մասին: Հուշարձանների մակագրությունների մասին ծերունին պատմեց փառատենչ բռնակալին՝ Իշխանին:
• Նա առաջին անգամ տեսավ ծովափնյա մեծ քաղաքը ՝ Օդեսսան: Օդեսսան՝ ծովափնյա մեծ քաղաքը, նա տեսավ առաջին անգամ:

Վարժություն 268

Ֆլորիդայի ատոմային էլեկտրակայանի մի աշխատակցուհի պատմում էր. «Ա՛յ քեզ հրաշք, ռոբոտը բարձրացրեց ամուր սեղմած ձեռքն ու, ինձ համար շատ անսպասելի կեպով, սկսեց հարվածելով ինքն իրեն մասնատել» : Նա ականատես էր եղել ռոբոտի ինքնասպանության ՝ առաջին դեպքին:

Էլեկտրոնային օգնականն ստեղծվել էր ատոմային էլեկտրակայանի ռեակտորներում տարբեր տեսակի սև աշխատանքներ կատարելու համար: Ռոբոտը, հավանաբար, հրաժարվում էր ինքն իրենից , երբ ատոմակայանում որոշ ժամանակ աշխատելուց հետո րի համար հեռանկար չէր տեսել , կամ էլ, որն ավելի ճշմարիտ է , ուղղակի նրա էլեկտրական սխեմայի մեջ անսարքություն էր առաջացել:

Վարժություն 267

-Ընկեր Սարգսյան , ես սիրելով մաթեմատիկան ցանկանում եմ իմանալ, թե ի՞նչպես որոշեցիք մաթեմատիկայի ուսուցչուհի դառնալ:

-Գի՞տես, որոշմանս պատճառը մանկությանս երազանք է եղել:

-Այսինքն փոքրուց ե՞ք երազել մաթեմատիկայի ուսուցչուհի դառնալու մասին:

– Այո , իսկ երբ դպրոցն ավարտեցի ընդունվեցի մանկավարժական համալսարան, և արդեն 30 տարի է սերունդներին եմ կրթում:

-Ես ցանկանում եմ , շնորհակալություն հայտնել Ձեզ, քանի որ դուք սերմանեցիք իմ մեջ սերը՝ առարկաի հանդեպ:

-Շնորհակալության կարիք չկա , ես իմ աշխատանքը սիրով եմ անում:

Վարժություն 266

Փակագծերում գրված նախադասությունները արտահայտում են լրացուցիչ տեղեկություն:

Վարժություն 265

Բազմախոսուն է կենդանիների աշխարհը, դրանից գիտնականները սովորելու շատ բան ունեն:Օձերի որոշ տեսակներ երբ անգամ շատ հեռու են լինում քամու կամ կրակի գոտուց, միևնույնն է ջերմության հազարերորդական աստիճան փոփոխությանն անգամ արձագանքում են։ Չղջիկն այնքան նուրբ լսողություն ունի , որ իր ծղրտոցից երկու հազար անգամ ավելի բարձր աղմուկի մեջ էլ մոծակի բզզոցը լսում է։ Արու թիթեռները իրենց «անտենայով» իմանում են էգի տեղը նույնիսկ այն դեպքում, երբ նա հինգ կիլոմետր հեռու է լինում ։ Երո գիտնականները թիթեռնիկի «անտենայի» ու չղջիկի լսողական ապարատի աշխատանքի սկզբունքը հասկանան , հնարավոր կլինի արտասովոր զգայուն ռադիոաստղադիտակներ ստեղծել։ Իսկ դա հնարավորություն կտա լսելու այնպիսի ազդանշաններ, որ դրանց աղբյուրը ինչ որ տեղ տիեզերքում է։

Վարժություն 263

Տղան մոտեցավ արքայադստերը՝ չարաճճի գեղեցկուհուն:

Զորքը պաշարում էր Նինվեն՝ երկրի մայրաքաղաքը, և սպասում նոր հրամանի:

Կինը հարևաններին բողոքում էր իր ոչ ու փուչ մարդից՝ Նազարից:

Սաքոն՝ Նազարի հետ կռվողն էլ էր այդ հարսանիքում:

Արյունոտվում էր զորավարի սիրտը իր հայրենիքի՝ Իտալիայի թշվառ  վիճակից:

Ծերունին հաճախ հպարտանում էր Կարոյով՝ իր թոռնիկով:

Վարժություն 262

Բարձր ու երկարաձիգ  ծառի տակ գորտն սկսեց կռկռալ:

Աղմուկի միջից մեզ էին հասնում օգնության կանչերը:

Հայտնվեցին յուրահատուկ իրիկնային ձայները՝ ռիթմիկ ու բարձր գվգվոցով և բեկբեկուն մռնչյունով:

Այնպես քարացած էր նայում տերևների ու թփերի նախշին, կարծես առաջին անգամ էր տեսնում:

Արահետը դեպի յուղ էր գնում ոչ թե ուղիղ գծով, այլ շարունակ ծառերի մեջ գալարվելով:

Սա՝ հսկան է , որը հաղթեց դևերին և հետ բերեց աղջկան:

Տեսանք այն ավտեբուսի վարորդին, որով որ եկել էինք:

Վարժություն 261

Գայլն սպասում էր, որ այծյամը ննջեր, որ նրան բռներ և ուտեր: Այծյամը նրա միտքն իմացել էր ու չէր քնում օրեր ու օրեր մինչև որ գայլն ինքն թմրեց ու նիրհեց: Այն ժամանակ եկավ ատյուծն ու կերավ գայլին:

Վարժություն 260

Մի անգամ Էնշտեյնին հարձնում են քննության դժվարության մասին:  Նա հանգստացրեց աշակերտներն ասելով, որ ճիշտ անցյալ տարվա հարցերն են լինելու: Աշակերտները հարձնում էին այն մասին , որ դա անիմաստ կլինի , քանի որ նույն պատասխանները կլսեն: Էնշտեյնը ասաց, որ այդ պատասխանը արդեն հին է և գիտությունը զարգացել է հետևաբար պետք է նոր պատասխաններ տալ:

Վարժություն 258

Դեռ խոսակցություններ կան օձաընձուխտանման կենդանիների մասին, որոնք բնակվում են ճահիճներում  ու լճերում: Ոչ ոք չի մտնում նրանց թագավորություն: Նրանք երբեմն գալով  բնակավայրեր , սարսափեցնում են բոլորին:

Վարժություն 257

-Հայտնի է, որ Սիցիլիան նվաճած արաբները տասնմեկերորդ դարում մի հետաքրքիր ուտելիք էին պատրաստում. թռչունի ձվի պարունակությունը դատարկում էին, դատարկ կճեպի մեջ համեմված ջուր լցնում և մի գիշեր թողնում ձյան մեջ:

-Միայն նրա՞նք կարող էին պաղպաղկ պատրաստել, թե ուրիշներն էլ կարող էին դա անել:

-Հին հռոմեացիները նույնպես ունեցել են իրենց սառն աղանդերը, հանում էին դեղձի միջուկը և փոխարենը` մեջը սառույցի կտորներ լցնում:

-Ամենասկզբում ո՞վ է պաղպաղակը հայտնագործել:

Առաջնությունը սակայն հին չինացիներին է պատկանում: Նրանք հռոմեացիներից դեռ շատ առաջ, որպես սառն անուշեղեն, գործածել են ձյունը` լիմոնի, նարնջի կտորների ու նռան հատիկների հետ խառնած: Եվ ճիշտ են արել, դա շատ համով է:

Վարժություն 256

Օվկիանոսի գաղտնիքների մասին , ոչ մի պատմություն լրիվ չի լինի: Այս բացը լրացնում է  Մոսկովյան անձնակազմի կողմից լքված « Մերի Սելեսթ» նավի պատմության: Հակառակ Ազորյան կղզիների և Պորտուգալիայի միջև հայտնվելուն, նավն ունի առեղծվածային պատմություն: Նավն աբելի ահճախ Բերմուդյան եռանկյունու գաղտնիքի հետ է կապվում: 1872 թ. Դեկտեմբերի 4-ին «Դեի Գրատիա» բեռնանավը հայտնաբերեց նավը: Նոյեմբերի 7-ին Նյու Յորքից դուրս եկած և դեպի Ճենովա ուղղություն վերցրած «Մերի Սելեսթը» , առագաստանավը տեսնելով կանգ առավ : Բեռնանավի կապիտանը վատ նախազգում էր ունեցել, նրա զիգզագաձև ընթացքի պատճառով: Նա հրամայեց մի խումբ նավաստիների բարձրանալ  «Մերի Սելեսթի» վրա: Նավաստիների պետքէ իմանային կատարվածի մասին և տեղեկացնեին: Նրանք պաչզեցին նավի դատարկ լինելը: Կապիտան Բրիգսը նրա կինն ու աղջիկը չկաին:  ՈՒթ հոգուց բաղկացած անձնակազմը անհետացել էր: Մարդիկ պնդում էին , որ նավի վրա ամեն ինչ կարգին էր: Նաև հստակ էր , որ նավի եղանակից ոչինչ չի եղել, այդ մասին բոլորն էլ վկայեցին: Անձնակազմի ճակատագրի մասին վարկածներից ոչ մեկը փաստերով չի հաստատվել: Մինչ օրս առեղծվածը բացահայտվում է: Այդ մասին դեռևս խոսում են օվկիանոսում հայտվելու օրվանից:

Վարժություն 255

Ա)Զբոսաշրջիկները շատ են գնում Լոխ Նեսս լիճ: Նրանց անընդհատ հոսքը լճի ափերն աղտոտում է: Աղբահավաք Էռնեստ Էգլուզերն ամեն օր այնտեղից պահածոյատուփեր, շշեր ու թղթեր էր հավաքում: Հերթական պտույտի ժամանակ նա աղբի մեջ, հենց ջրի եզրին, նարնջագույն ծանր առարկա է տեսնում, որը ռեգբիի գնդակ էր հիշեցնում: Էգլուզերը դա գլորելով աղբարկղին է հասցրել ու մեջը գցել:

Երեկոյան, երբ աղբահավաքը լճափ եկավ, աղբարկղում միայն նարնջագույն կճեպն էր, իսկ ինչ-որ հետքեր աղբարկղից դեպի ջուրն էին ձգվում: Հետո նա խոնավ ավազի վրա պարզորոշ տարբերել է եռամատ թաթի ու պոչի հետքեր:

Մինչև նա տեղեկացրեց և կառավարության ներկայացուցիչները եկան, աղբարկղն արդեն դատարկել ու կճեպն աղբի հետ տարել էին:

Ձվի կճեպի թեկուզ մի փոքր կտրրը գիտնականների համար թանկարժեք գյուտ կլիներ: Դա կհաստատեր այն վարկածը, որ Լոխ Նեսսի վիշապը դինոզավրերի ցեղից է սերվել: Չ՞է որ դինոզավրերը ձու էին ածում:

Բ) Զբոսաշրջիկները շատ են գնում Լոխ Նեսս լիճ: Նրանց անընդհատ հոսքը լճի ափերն աղտոտում է: Աղբահավաք Էռնեստ Էգլուզերն ամեն օր այնտեղից պահածոյատուփեր, շշեր ու թղթեր էր հավաքում: Հերթական պտույտի ժամանակ նա աղբի մեջ, հենց ջրի եզրին, իբրև նարնջագույն ծանր առարկա է տեսնում, որը ռեգբիի գնդակ էր հիշեցնում: Էգլուզերը հավատացնում էր, որ դա գլորելով աղբարկղին է հասցրել ու մեջը գցել:

Երեկոյան, երբ աղբահավաքը լճափ եկավ, աղբարկղում միայն նարնջագույն կճեպն էր, իսկ ինչ-որ հետքեր աղբարկղից դեպի ջուրն էին ձգվում: Հետո նա խոնավ ավազի վրա պարզորոշ տարբերել է եռամատ թաթի ու պոչի հետքեր:

Ըստ նրա առասպելի մինչև նա տեղեկացրեց և կառավարության ներկայացուցիչները եկան, աղբարկղն արդեն դատարկել ու կճեպն աղբի հետ տարել էին:

Ձվի կճեպի թեկուզ մի փոքր կտորը գիտնականների համար թանկարժեք գյուտ կլիներ: Դա կհաստատեր այն վարկածը, որ Լոխ Նեսսի վիշապը դինոզավրերի ցեղից է սերվել: Չ՞է որ դինոզավրերը ձու էին ածում:

Վարժություն 254

Անիմաստ է հաշվել, թե մարդիկ ինչքան ճանապարհ են կառուցել անիվի գյուտից հետո:

Մտածում էի, հեծանիվի առկայությունը ամեն բան կփոխեր:

Կրկին ջանացի աշխատեցնել հեծանիվս, բայց միևնույնն է չէր քշվում:

Տրոյական պատերազմից քսան տարի անց Ոդիսևսը տուն էր վերադարձել:

Յոթանասուն տարի անցավ, մինչ ամերիկյան փոստային գործակալությունը Ջեկ Լոնդոնի պատվին նամականիշ թողարկեց:

Սառան մեր հարևանուհին էր, ողջ մանկությունս նրա հետ է անցել:

Ծովային կյանքին սովորելուց հետո, դժվար է լինում վերադառնալ ցամաքայինին:

Վարժություն 253

Հեռավոր գյուղերից մեկում արդեն երկար տարիներ էր չէին աճում կարեւոր նշանակություն ունեցող դեղաբույսեր։ Մի օր գյուղ է գալիս մի քիմիկոս, կատարում է ուսումնասիրություններ եւ կարողանում է վերականգնել բույսերի աճը։ Նա գնում եւ հայտնում է գյուղացիներին, սակայն նրան չեն հավատում եւ ծաղրում են։ Նա գնում եւ բերում է բուսատեսակներից։ Այդ բույսերը տեսնելով գյուղացիները ապշեցին ։ Նրանք ներողություն խնդրեցին քիմիկոսից։ Երկար խոսելու կարիք չկա, եթե ասածդ կարող ես ապացուցել գործով։

Վարժություն 252

Ես ուրախ կլինեմ, եթե դուք էլ մասնակցեք խնջույքին, այդ ժամանակ ամեն ինչ կկարգավորվի և խնդիրներ չեն առաջանա:

Դու քաջ ես ու անձնվեր,մենք իմանալով քո ազվությունը հավատում ենք քեզ և  մենք վստահ ենք , որ դու կարդարացնես մեր հույսերը:

Մարդու արյունատար մազանոթների ընդհանուր երկարությունը  հարյուր հազար կիլոմետրի է հասնում, վերջերս պարզ դարձավ, որ դա հասարակածից երկուսուկես անգամ երկար է:

Վարժություն 251

Թագավորը ցանկանում էր մի լավ գործ անել, որ ժողովուրդը իրեն  միշտ հիշի, այդ իսկ պատճառով որոշում է գնալ բանտ և իրենց արարքի համար զղջացողներին ազատ արձակել: Բոլոր ավազակները իրենց դժգոյությունն էին հայտնում՝ պնդելով, որ անմեղ են: Թագավորը հասկացավ ,որ ոչ ոք չի զղջում և վրդովվեց: Երբ հեռանում էր , նկատեց մի բանտարկյալի՝ ով ողջ ընթացքում լռում էր: Նա թագավորին խոստովանեց իր հանցանքը, այդ իսկ պատճառով թագավորը հրամայեց ազատ արձակել նրան:

Վարժություն 250

1)Խուճապահար թռչունի նման, մի աղջիկ մոտեցավ հավաքվածներին:

Մի աղջիկ՝ խուճապահար թռչունի նման մոտեցավ հավաքվածներին:

2) Վերջալույսի շողերով օծված, լեռն առասպելական մի  նահապետ էր կարծես:

Լեռն առասպելական մի  նահապետ էր՝ կարծես վերջալույսի շողերով օծված:

3)Կարկաչուն ու հստակ ձայնը գլուխը գցած, զանգը բոլորին հավաքում էր եկեղեցում:

Զանգը բոլորին հավաքում էր եկեղեցեում՝ կարկաչուն ու հստակ ձայնը գլուխը գցած:

Վարժություն 249

1. Մենք խոսում էին հիվանդության մասին:

Խոսքը՝ վերաբերվում էր հիվանդությանը:

2)Նրանք զրուցում էին այս թեմայի շուրջ:

Զրույցն ընդանում էր այդ թեմայի շրջանակներում:

Վարժություն 248

Արտակը՝ հարգալից բարևեց բոլորին ու մոտեցավ հորը:

Համիկը՝ հիմա հավանաբար հասուն օրիորդ է:

Զարմացած երեխան մոտեցավ արջուկին:

Մագաղաթյա մատյանը դրված էր սեղանին:

Վարժություն 247

Քարացած կանգնեց քաղաքի հրապարակում, որպեսզի հասկանար ողջ իրողությունը:

Հայացքը հառել էր անթափանց խավարին, քանզի այդ լուրին նա չէր սպասում:

Վերջին այցելուն ուշադիր նայում էր այդ նկարին, կարծես հարազատ մի բան էր գտել:

Վարժություն 246

Ա) անհյուրընկալ-  ան +հյուր+ընկալ  (բարդ ածանցավոր)

զրուցընկեր- զրույց+ընկեր (բարդ)

դյուրընկալ- դյուր+ ընկալել (բարդ)

գահընկեց- գահ+ընկեց (բարդ)

անընդհատ- ան+ ընդհատ (պարզ ածանցավոր)

համընթաց- համ+ընթաց (բարդ)

Բ) միջօրե- միջ +օր +ե (բարդ ածանցավոր)

հանապազօրյա-հանապազօր +յա (պարզ ածանցավոր)

ոսկեզօծ-ոսկե+ զ +օծել (բարդ)

ապօրինի-ապ+օրինի (պարզ ածանցավոր)

առօրյա- առ+ օր+յա (բարդ)

բացօթյա- բաց+ օդ+յա (բարդ)

բարօրություն-բարօր +ություն (պարզ ածանցավոր)

զօրուգիշեր-զօր+ ու+ գիշեր (բարդ)

Գ)մանրէ (պարզ)

վայրէջք – վայր +իջնել +ք(բարդ ածանցավոր)

հնէաբան- հնէ +ա +բան (բարդ)

որևէ (պարզ)

երբևէ  (պարզ)

Վարժություն 245

2016 թվականի ապրիլի 1-ի լույս 2-ի գիշերը Ադրբեջանի Հանրապետության  զինված ուժերի միջև արցախա-ադրբեջանական շփման գծի ողջ երկայնքով սկսվում է Ապրիլյան պատերազմը: Ադրբեջանը կիրառում էր իր զինանոցում եղած ռազմական տեխնիկայի գրեթե բոլոր հնարավոր տեսակները։ Հարակից շրաջաններում տագնապ էր տիրում: Գյուղաբնակ ժողովուրդները լքում էին իրենց բնակավայրերը, գոյություն ապահովելու համար: Այս ժամանակի դեպքերը առանձնանում են իրենց դաժանությամբ , որը երբեք չի մոռացվի: Հանրապետության ողջ տարածքից կամավորական խմբեր էին ձևավորվում և մեկնում առաջնագիծ: Կանայք և երեխաները սնունդ և այլ անհրաժեշտ իրեր էին ուղարկում զինվորներին:

Հենց այս ժամանակ՝ վեցամյա Արամը , իրենց բակում նստած հետևում էր պայթյունի ձայնին հաջորդած լռությանը: Մի խաղաղ լռություն, որ անսովոր էր դարձել:

Հայաստան աշխարհը բարգավաճել է և դարձել հզոր պետություն: Տարածքը ՝ կրկին ծովից ծով էր, երկրում խաղաղություն էր տիրում: Հայաստանը դարձել էր ՝ երազանքների երկիր, սակայն հերթական պայթյունի ձայնից Արամն արթնացավ:

Նորից երկնքում լողում էր լուսինը: Կաթնավուն լույսի մեջ ուրվագծում էին լեռները: Քամին շոյում էր տղայի դեմքը, և քաղաքը կանչում էր բյուրավոր լույսերով:

Վարժություն 243

Ա)Երկրի բնակիչներս – մենք

Մեզ՝ երեխաներիս-մեր

Շուրջս – ես

Ինքս էլ – ես

Ծնողներիս-մենք

Երեխաներս-մենք

Բ)Ինքդ – դու

Աչքներդ-դուք

Քեֆդ-քո:

Վարժություն 242

Նա տեսավ ցամաքին մի շատ գեղեցիկ, մի շողշողուն ձուկ՝ հոգեվարքի մեջ թալիկ-թալիկ գալիս:

Մեծահամբավ բժիշկներն ու վհուկները եկան, հավաքվեցին՝ քննելու համար արքայորդու ահավոր հիվանդությունը և բուժիչ հնար գտնելու:

1905 թվականի ամառը, երեք ընկեր տղաներ Բաքվից եկել էին Ալեքսանդրապոլ՝ Արագած լեռան գագաթը բարձրանալու համար:

Փառատենչ իշխանը շարունակ դավեր է նյութել դրացի իշխանների դեմ՝ գրավելու նրանց սեփական երկրներից մանր ու խոշոր հողամասեր:
Պաշարում է քաղաքը բանակը, զետեղում ամրակուռ պարիսպների շուրջ, ինքն էլ նստում է արքայական վրանի մեջ՝ օր ու գիշեր դավեր որոճելով քաղաքին տիրանալու համար:

Վարժություն 241

Մեր թվարկությունից առաջ 219 թվականին կարթագենցի զորավար Հանիբալը հարձակվեց իսպանական Սագունտ քաղաքի վրա ։

Ներքևանալն ավելի դժվար էր, քան վերևանալը։

Լոնդոնում կա մի ակումբ, որի անդամներն ապրում են հին տներում ու դղյակներում և չեն կիրառել այն, ինչ գտնվել է 1500 թվականից հետո։Մոտերս ակումբից վտարվեցին նրա երկու անդամները ,որովհետև նրանք իրենց բնակարանում հեռախոս էին պահում։

Բոլոր փաստերը կան մտածելու,որ առաջին հեռավոր առևտրական ուղիներն անցնում էին ոչ թե , այլ գետերով։

Անտարկտիդան երկրի վեց մայր ցամաքներից մեկն է։ Երկրի վրա մարդու հայտնվելուց հսկայական ժամանակ առաջ Անտարկտիդայում տաք էր , ծլում էին արևադարձային բույսեր, զվռնում հսկայական կենդանիներ:

Ալժիրում , Սիդի Բել Աբաս փոքրի քաղաքի մոտ, թանաքի մի լիճ կա: Այդ լճում ոչ մի կենդանի գոյություն չունի: Հեղուկը բացառապես գրելու համար է պետքական:

 Կրկեսի Ժաննա անունով փիղն շրջում էր ավստրիական Կլագենֆուրտ քաղաքի փողոցներից մեկով:  Հանկարծ նա մի մկնիկ տեսավ ու շտապ հեռացավ: Անյդպիսի ուրիշի պատմություններ էլ ճանաչում ունեն: Եղել է երբ փիղը զարհուրել է ծովային ոզնուց կամ խոզից:

ԱՄՆ –ի Օրիգոն նահանգի ծովափնյա ջրերում, մի յուրօրինակ ձուկ կա, որը երկու զույգ աչք ունի: Աչքերի մի զույգը նայում է վերև, մյուսը՝ ներքև: Բնիկ ձկնորսները հայտնում են, որ իր չորս աչքի շնորհիվ ձուկը վտանգավոր գիշատիչներից կարողանում է խույս տալ:

Վարժ 240

1. Սրտաբուխ ու մտերիմ այդ ձայնը ուշքի բերեց նրան:

Այդ սրտաբուխ ու մտերիմ ձայնը՝ ուշքի բերեց նրան:

Նրան ուշքի բերեց՝ այդ սրտաբուխ ու մտերիմ ձայնը:

2.Գարնան երեկոյի նման գգվող մի ժպիտ թառել էր դեմքին:

Դեմքին թառել էր մի ժպիտ՝ գարնան երեկոյի նման գգվող:

Մի ժպիտ էր թառել դեմքին՝ գարնան երեկոյի նման գգվող:

3.Կոշտուկներով պատած ու հողաբույր ձեռքերը հարգանք էին ներշնչում:

Հարգանք էին ներշնչում ձեռքերը ՝հողաբույր ու կոշտուկներով պատած:

Հողաբույր ու կոշտուկներով պատած ձեռքերը՝ հարգանք էին ներշնչում:

4.Անտառային հավերժահարսի նման մի աղջիկ հանկարծ փայտահատին մոտեցավ:

ՄԻ աղջիկ ՝ անտառային հավերժահարսի նման հանկարծ մոտեցավ փայտահատին:

Փայտահատին մոտեցավ մի աղջիկ՝ անտառային հավերժահարսի նման:

5.Երկարոտն ու նրբակազմ մի կին անցնում էր մեր փողոցով:

Մեր փողոցով անցնում էր մի կին՝ երկարոտն ու նրբակազմ:

Մի երկարոտն ու նրբակազմ կին՝ անցնում էր մեր փողոցով:

6.Գազանիկը մարդու ձեռքերին նմանվող երկար, բարակ ու ոսկրոտ մատներով թաթեր ուներ:

Գազանիկը մարդու ձեռքերին նմանվող թաթեր ուներ՝  երկար, բարակ ու ոսկրոտ մատներով: Գազանիկը՝ երկար, բարակ, մարդու ձեռքերին նմանվող ու ոսկրոտ մատներով թաթեր ուներ:

Վարժություն 230

Ի՜նչ առյուծ, այդ վախկոտն իր ստվերից էլ է վախենում:

Այդ վախկոտն ինքն իր ստվերից էլ  է վախենում:

Որսորդն նրա հրացանն էր թփի տակ թողել:

Որսորդը խուսափում էր հարևանին հանդիպելուց. ախր նրա հրացանն էր թփի տակ թողել:

Պապն իր երկար կյանքի ընթացքում այդպիսի գեղեցկություն չէր տեսել:

Նա հյուրերին ողջունեց իր իմացած բոլոր լեզուներով, բայց նրանք կարծես թե նորից չհասկացան:

Գնչուն ասում էր, որ նա ամբողջ աշխարհում ման էր եկել:

Հայրը որդու մասին ասում էր, որ նա իր տեսած ամենախելացի երիտասարդն է:

Որդուն ուղղված նամակում գրում էր, որ իրենից հետաքրքրվողներին թող նա ասի ,որ ինքը շուտով գալու է:

Երգչի մասին ասում էր, որ իրեն շատ վաղուց է ճանաչում, նա իր մանկության ընկերն է եղել:

Ճանապարհորդի մտքով չէր անցնում, որ ինքն անցնում էր Մագելանի անցած ճանապարհով, որ չորսուկես հարյուրամյակ ասյտեղով, նրա նավերն են անցել:

Վարժություն 231

Հակակարծիք, հակադարձ, հակագիր, հակահարված, հակադասել, անդրադարձ,  անդրազգեստ,  արտադասել, համակարծիք, համագիր, համադարձ, համագիր, համազգեստ, համադաս, նախադարձ, նախագիր, նախահարված, նախօրոք, նախադասել, վերադարձնել, վերագրել, վերագտնել, վերնազգեստ, վերադասել, գերադասել:

Վարժ 232

Իմ սիրելի վայրը ՝ Լոֆթ ժամանցի կենտրոնն է : Այնտեղ ես այցելում եմ ընկերներիս հետ : Մենք միասին սրճում ենք, խաղում սեղանի խաղեր, նկարում պատերին, գրքեր ընթերցում, իսկ վերջում ՝ որպես ավանդույթ ես և իմ ընկերներից մեկը միասին կիթառ ենք նվագում:

Վարժ 233

Գրել-գրվել

գրավել-գրավվել

ծեծել-ծեծվել

թրջել-թրջվել

թխել-թխվել

աղացել-աղացվել

տաշել-տաշվել

վրդովել-վրդովված

կապել-կապվել

ապանել-ապանվել

նկարել-նկարվել

կեղտոտտել-կեղտոտվել:

Բառերը կրավորական սեռի դարձրեցի, մտովի վ-ը  հոդը ավելացնելով:

Վարժ 234

Ա) Բոլոր դասարաններում քսանհինգ աշակերտ կա:

Բացատրություն՝

Բոլոր դասարաններում միասին քսանհինգ աշակերտ կա:

Բ) Բոլոր դասարաններում քսանհինգ- քսանհինգ աշակերտ կա:

Բացատրություն՝

Յուրաքանչյուր դասարանում կա քսանհինգ աշակերտ:

Ա) Շրջանի գյուղերում երկու դպրոց կա:

Բացատրություն՝

Շրջանի բոլոր գյուղերում միասին կա երկու դպրոց:

Բ) Շրջանի գյուղերում երկուական դպրոց կա:

Բացատրություն՝

 Շրջանի յուրաանչյուր գյուղում երկու դպրոց կա:

Ա) Թռչունները երկու փետուր գցեցին ու անցան:

Բացատրություն՝

Թռչունների խումբը երկու փետուր գցեց ու անցավ:

Բ) Թռչունները երկուական փետուր գցեցին ու անցան:

Բացատրություն՝

 Թռչուններից յուրաքանչյուրն երկու փետուր գցեց ու անցավ:

Ա) Ընկերներն ամրոցում մի տուն ունեն:

Բացատրություն՝

Ամրոցում կա մի տուն, որը պատկանում է ընկերներին:

Բ) Ընկերներն ամրոցում մի-մի տուն ունեն:

Բացատրություն՝

Ընկերներից յուրաքանչյուրն ամրոցում մի տուն ունի:

Վարժ 235

Գոյություն ունեն հսկա որդեր։Այդ հսկաներից մեկը՝Մեգասկոլիդեսը ապրում է իր փորած ստորերկրյա շավիղներում։Նրա օրգանիզմը հարմարվել է ստորերկրյա կյանքին։

Վարժ 236

1․Դուք ինչ-որ երերուն տախտակի վրա ամրացրեցիք (ինչ արեցիք) այդ վանդակը։

2․Ինչու դու քո հոտն իմ դաշտում արածացրեցիր( ինչ արեցիր):

3․Հավերը երկարացրեցին( ինչ արեցին)վզները դեպի ներքև,նայելով դես ու դեն։

4․Նա իր ձիուն մեծացրեց (ինչ արեց) չամչով ու գարիով։

5․ Ես հավանաբար ձանձրացրեցի (ինչ արեցի) ունկնդիրներին։

6․Մենք անզգուշորեն թռցրեցինք (ինչ արեցինք) արևկող անող թռչուներին։

Վարժ 237

Յուրաքանչյուրիս կյանքում գալիս է դժվարությունների շրջան: Ոմանց մոտ դրանք տևական բնույթ են կրում, իսկ ոմանց համար սովորականի պես են դառնում: Կարծում եմ դժվարություններ կունենանք մեր կյանքի յուրաքանչյուր փուլում: Ինչ էլ լինի պետք է հիշենք, որ կյանքը մեր մեծագույն պարգևն է :

Միշտ հի՛շեք վատից վատն էլ կա, այդ ժամ կհասկանաք, որ կյանքը հիասքանչ է:

Վարժ 238

Ա և բ նախադասությունների տարբերությունը կայանում է նրանում, որ բ նախադասություններում ստորոգյալի սեռը կրավորական է:

1.Անցած տարիները կնճռոտել էին կնոջ դեմքը:

Անցած տարիներից կնոջ դեմքը կնճռոտվել էր:

2.Դահլիճը լավ կահավորել էին:

Դահլիճը լավ կահավորված էր:

3. Մեր ժողովուրդը մշակութային շատ արժեքներ է ստեղծել:

Մշակութային շատ արժեքներ ստեղծվել են մեր ժողովրդի կեղմից:

Վարժ 239

Գետը զայրանում է ,երբ հորդառատ անձրև է գալիս թե չե սովորաբար խաղաղ է լինում . պետք է հիշել , որ  անձրևի ժամանակ կամուրջը նրա հոսանքը բաժանում է ճյուղերի :

Վարժ 240

1. Սրտաբուխ ու մտերիմ այդ ձայնը ուշքի բերեց նրան:

Այդ սրտաբուխ ու մտերիմ ձայնը՝ ուշքի բերեց նրան:

Նրան ուշքի բերեց՝ այդ սրտաբուխ ու մտերիմ ձայնը:

2.Գարնան երեկոյի նման գգվող մի ժպիտ թառել էր դեմքին:

Դեմքին թառել էր մի ժպիտ՝ գարնան երեկոյի նման գգվող:

Մի ժպիտ էր թառել դեմքին՝ գարնան երեկոյի նման գգվող:

3.Կոշտուկներով պատած ու հողաբույր ձեռքերը հարգանք էին ներշնչում:

Հարգանք էին ներշնչում ձեռքերը ՝հողաբույր ու կոշտուկներով պատած:

Հողաբույր ու կոշտուկներով պատած ձեռքերը՝ հարգանք էին ներշնչում:

4.Անտառային հավերժահարսի նման մի աղջիկ հանկարծ փայտահատին մոտեցավ:

ՄԻ աղջիկ ՝ անտառային հավերժահարսի նման հանկարծ մոտեցավ փայտահատին:

Փայտահատին մոտեցավ մի աղջիկ՝ անտառային հավերժահարսի նման:

5.Երկարոտն ու նրբակազմ մի կին անցնում էր մեր փողոցով:

Մեր փողոցով անցնում էր մի կին՝ երկարոտն ու նրբակազմ:

Մի երկարոտն ու նրբակազմ կին՝ անցնում էր մեր փողոցով:

6.Գազանիկը մարդու ձեռքերին նմանվող երկար, բարակ ու ոսկրոտ մատներով թաթեր ուներ:

Գազանիկը մարդու ձեռքերին նմանվող թաթեր ուներ՝  երկար, բարակ ու ոսկրոտ մատներով:

Գազանիկը՝ երկար, բարակ, մարդու ձեռքերին նմանվող ու ոսկրոտ մատներով թաթեր ուներ:

Քաղաքակրթության առաջացումը Երևանում հիշատակվում է 18-րդ դարում: Քաղաքակրթությունը սերտորեն կապված է մշակույթի հետ: Հասկացության սահմանումը տրվում է հետևյալ կերպ՝ քաղաքակրթությունը հոգևոր, նյութական ու քաղաքական մակարդակի բարձր աստիճանն է: Շպենգլերը կարծում էր , որ քաղաքակրթությունը մշակույթի զարգացման փուլերից է:

Այն իր մեջ ընդգրկում է մշակույթի տարբեր ոլորտներ: Այստեղից հետևում է, որ քաղաքակրթությունը որոշում է ժողովրդի զարգացվածության աստիճանը: Քաղաքակրթություն և մշակույթ բառերը հոմանիշներ չեն, բայց երբեմն կարելի է նույնականացնել, քանի որ մշակույթը քաղաքակրթության մի մասն է:

Մշակույթ բառը թարգմանաբար նշանակում է ՝ մշակել, խնամել:

Մշակույթը կերտում է ժողովուրդը, իր ապրած տարիների ընթացքում: Մշակույթը՝ մարդկային համոզմունքների և հասարակությամբ սահմանված կարգերի խմբավորումն է, որը փոխանցվում է սերնդեսերունդ: Մշակույթ հասկացության սահմանումը կարող ենք տալ նաև այսպես՝ մշակույթը նյութական ու հոգևոր արժեքների ամբողջությունն է, որ ստեղծել է մարդկությունն իր ողջ պատմության ընթացքում :

Կարոր է , որ երկիրն ունենա զարգացած մշակութ, այդ իսկ պատճառով յուրաքանչյուր ոք պետք է զարգացնի իր երկրի մշակույթը:

Հայկական լեռնաշխարհն ունի գերազանցապես բարձրադիր տարածք: Հայկական լեռնաշխարհի սահմանները հարավում հասնում են Հայկական Տավրոսի, հյուսիս արևմուտքում՝ Պոնտոսի լեռներին: Հյուսիս-արևելքում Կուր գետն է, արևելքում՝ Կասպից ծովը, արևմուտքում՝ Փոքրասիական սարահարթը: Հայկական բարձրավանդակի ամենաբարձր լեռը Մեծ Արարատն է: Այն հայտնի է նաև Մասիս անունով: Տարծքը ծովի մակարդակից բարձր է 5165 մետր: Հայկական լեռնաշխարհի կենտրոնական մասում ՝ Արարատից անմիջապես արևմուտք ձգվում են բազմաթիվ լեռնաշղթաներ ՝ Հայկական պար անունով:Հ.Հ. տարածքի ամենաբարձր լեռը՝ Արագածն է: Այն ունի 4096 մետր բարձրություն: Հայկական լեռնաշխարհի լեռները հրաբխային հանգած գագաթներ են: Կա մի գագաթ՝ Թոնդուրեկը, որն այսօր էլ գործող է:

Հայոց հայրենիքի տարածքը հարուստ է ջրային պաշարներով: Կան երեք խոշոր լճեր՝Սևանը, Վանան և Ուրմիան: Սևանն ունի քաղցրահամ ջրեր և հայտնի է Գեղամա կամ Գեղարքունյաց ծով անուններով: Վանա լիճը հայտնի է հատկապես Աղթամար կղզու վրա կառուցված Ս. Խաչ եկեղեցով: Հայտնի են նաև Ծովակ Հյուսիսո և Փարվանա լճերը:

Հայկական լեռնաշխարհի նշանավոր գետերն են ՝ Եփրատը, Տիգրիսը, Կուրը, Ճորոխը և Արաքսը: Այս գետերը թափվում են Կասպից և Սև ծովերը և Պարսից ծոցը:

Հենց այսպիսին է Հայկական լեռնաշխարհը:

Դպրոցում ուսանելու տարիներին, մենք կրթություն ենք ստանում մեր դասավանդողների կողմից: Կրթության դերը մարդու կյանքում շատ մեծ է: Կարևոր է, որ մարդը ստանա լիարժեք կրթություն: Մխիթար Սեբաստացի կրթահամալիրում , մենք ինքներս ենք ընտրում մեր դասավանդողներին: Դպրոցում ուսուցիչ-աշակերտ հարաբերություններն ընկերական են: Այստեղ մենք հնարավորություն ունենք սովորելու  այն առարկաները, որոնք որ ցանկանում ենք:

 Կարծում եմ ուսուցիչների համար ամենալավ հաջողությունը այն է ՝ երբ նրանք տեսնում են ,որ կարողանում են  կրթել իրենց աշակերտներին և հասցնել նրանց մեծ բարձունքների : Այսօր այն բարձունքները որոնց որ հասել ենք, դա մեր ուսուցիչների շնորհիվ է, դրա համար մենք պետք է շնորհակալ լինենք  մեր ուսուցիչներին: Աշակերտի երախտագիտությունը ուսուցչի համար ամենամեծ վարձն է:

Մահմեդականության սկիզբը դրվել է 7-րդ դարի երկրորդ կեսին ՝ Հիջազ (Արևմտյան Արաբիա) քաղաքում: Կրոնի հիմնադիրը Մահմեդն է: Տվյալ կրոնի հետևորդները հնազանդվում են Ալլահին:  « Իսլամ » բառի արմատը կազմում են Ս,Լ,Մ տառերը : Արաբերենից թարգմանաբար նշանակում է՝ հնազանդություն: Կրոնի անվանումն արդեն հուշում է , որ կրոնի հետևորդները պետք է լինեն հնազանդ և հանդուրժող ինչպես Ալլահի , այնպես էլ միմյանց հանդեպ: Նրանք ովքեր հնազանդվում են Ալլահին ստանում են մուսլիմ, կամ մուսուլման անվանումը: Մուսուլմանները մշտապես պետք է գտնվեն խաղաղության մեջ, քանի որ դա համարվում է իրենց կրոնի կարևոր օրենքներից մեկը:

Նրանց սուրբ գիրքը Ղուրանն է: Ըստ ավանդության Ղուրանը Մուհամեդին է փոխանցել Գաբրիել հրեշտակապետը: Ղուրանում կարելի է առանձնացնել այնպիսի թեմատիկ խմբեր, ինչպիսիք են՝ մարգարեական սյուժեները, իսլամական իրավունքի նորմերը, պատմական իրադարձությունների մեկնաբանություններն և այլն: Մուսուլմանությունը բաժանվում է երկու խմբերի ՝ սուննիներ և շիաներ:

Սուննի իսլամը իր հերթին բաժանվում է այլ մանր հոսքերի: Այդ հոսքերը իրարից տարբերվում են աղոթքի կատարման ձևով, տոներով, այլակրոն մարդկանց հանդեպ ունեցած վերաբերմունքով և մի շարք այլ պատճառներով:Թվաքանակով սուննիները կազմում են մեկ միլիարդ մարդ, ամբողջ մուսուլմանների 90% -ը:

Շիա իսլամը հիմնված է Մուհամեդի թողած հաղորդությունների վրա: Նրանք կարծում են , որ Ալին Մուհամադի իրավահաջորդն է: Շիաները պնդում են ,որ Ալին ընտրվել է աստվածային կամքով: Շիա իսլամը բաժանվում է երեք ճյուղերի՝ տասներկուականներ, իսմայիլականներ և զեյդիականներ: Այս խմբերից գերիշխողը տասներկուականներն են:

 Իսլամը աշխարհի ամենաարագ տարածվող կրոնն է :Մի շարք երկրներում ճանաչվել է պետական կրոն: